نگین علوم

 
مهندسی مواد یکی از رشته‌های مهندسی است که به درستی لقب مادر رشته‌های مهندسی را به خود اختصاص داده است. این رشته به عنوان یک رشته مستقل، قدمتی حدود هفتاد ساله دارد.  
 
مهندسی مواد یکی از رشته‌های مهندسی است که به درستی لقب مادر رشته‌های مهندسی را به خود اختصاص داده است. این رشته به عنوان یک رشته مستقل، قدمتی حدود هفتاد ساله دارد. در ایران نیز از حدود ۴۰ سال قبل، این رشته در دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود. به جرات می‌توان گفت که اکثریت قریب به اتفاق مصنوعات بشری که در اطراف خود می‌بینیم. حاصل تلاش مهندسین مواد است. اگر به اتومبیل، قطار و هواپیما توجه کنیم، قسمت‌های اصلی آن مثل بدنه، شیشه و موتور از مواد تشکیل شده است. در ساختمان‌ها، تمام قطعات فلزی به کار رفته در اسکلت ساختمان، تمام مواد اولیه سیم کشی، مواد به کار رفته در لوله کشی‌های آب، شوفاژ، گاز، وسایل و لوازم خانگی و... تماماً به مهندس مواد مربوط می‌شود. در حال حاضر رشته‌ی مهندسی مواد در سطح دانشگاه‌های ایران در مقطع کارشناسی، در سه گرایش، دانشجو می‌پذیرد که عبارتند از: متالورژی استخراجی، متالورژی صنعتی و سرامیک. 
 
 
 گرایش متالورژی استخراجی: گرایش متالورژی استخراجی یکی از زیرمجموعه‌های رشته‌ی مهندسی مواد است. کشور ایران جزء معدود کشورهای جهان به شمار می‌رود که دارای معادن متنوع و غنی از فلزات است. با وجود این مزیت نسبی، متأسفانه هنوز ما نتوانسته ایم به جایگاه واقعی خود در تولید فلزات در جهان برسیم. در ایران در حال حاضر فقط فلزاتی نظیر آهن، مس، سرب، روی و آلومینیوم بصورت انبوه تولید می شود. هنوز ما وارد کننده‌ی فلزاتی نظیر تیتانیم، منیزیم، کبالت و ... هستیم. حتی باید اشاره کرد که بحث روز ایران در رابطه با غنی سازی اورانیم، با وجود معادن حاوی اورانیم اخیراً مورد توجه قرار گرفته، که یک بحث کاملاً متالورژیکی است. در حقیقت باید از متخصصین امر استخراج فلزات به عنوان متولیان تولید فلز اورانیم نام برد. بنابراین دیر یا زود، ایران باید تولید دیگر فلزات مهم صنعتی و استراتژیک را آغاز کند. این مساله، جز با کمک نیروهای متخصص امکان پذیر نیست. در این رشته به هیچ وجه در مورد معدن کاری و استخراج معادن بحث نمی‌شود. این مورد جزء مواردی است که به فارغ التحصیلان رشته‌ی مهندسی معدن مربوط می شود. بلکه کار فارغ التحصیلان این رشته هنگامی آغاز شده که سنگ معدن حاوی فلز در محل کارخانه تحویل گرفته می شود. در این گرایش، دانشجویان اصول و مبانی علمی استخراج فلزات را آموزش می بینند. در کنار آموزش فناوری‌های متداول تولید فلزات، روش‌های نوین تولید فلزات نیز تدریس می‌شود.
 
 گرایش متالورژی صنعتی: رشته‌ی متالورژی صنعتی یکی از زیر مجموعه‌های رشته مهندسی مواد است. در مهندسی مواد، شناخت ساختار مواد و خواص آن و شناخت ارتباطی بین این ساختار و خواص در جهت افزایش زمینه‌های کاربردی و طراحی مواد نو و ترکیبات جدید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به نام و محتوی این رشته، ملاحظه می‌شود که در این رشته از علم شناخت فلزات و آلیاژها در جهت کاربردهای صنعتی استفاده می‌شود. علم متالورژی که یکی از شاخه‌های علم مواد می‌باشد، در زمینه‌ی طراحی و تولید آلیاژهای صنعتی کاربرد دارد. کلیه‌ی قطعات مکانیکی که در صنایع مختلف بکار می‌رود از فلزات و آلیاژهای گوناگونی ساخته شده اند. انواع فولادها و چدن‌های آلیاژی، آلومینیم و آلیاژهای آن، مس، منیزیم، روی و سایر فلزات به‌طور وسیع در ساخت انواع قطعات صنعتی مورد مصرف قرار می‌گیرند. این قطعات در صنایع مختلف، به‌خصوص صنایع خودروسازی، هوا- فضا، هواپیماسازی، پتروشیمی، صنعت نفت و گاز، ساختمان، سازه‌های فضایی، حمل‌ونقل، صنایع نظامی به‌کار می‌روند.
 
 زمینه‌های کاربردی جدید: رشته متالورژی صنعتی علاوه بر کاربردهای متداول که در صنایع گوناگون دارد در جهت طراحی و تولید مواد پیشرفته به‌سرعت در جهان در حال توسعه می‌باشد. مواد مغناطیسی نو با خواص برتر، استفاده از مواد مرکب (کامپوزیت) پایه فلزی‌، ساخت مواد پیشرفته از طریق ترکیبات بین‌فلزی، ‌استفاده از آلیاژهایی که می‌توانند جایگزین اعضای بدن انسان شوند، ایجاد آلیاژهای سبک جهت تولید قطعات حساس، ‌طراحی و تولید آلیاژهایی که در دماهای بالا به‌کار می‌روند،‌ طراحی آلیاژهایی که در شرایط ویژه و سخت کاربرد دارند، مثال‌هایی از کاربرد رشته متالورژی صنعتی در تولید مواد پیشرفته می‌باشد. در سال‌های اخیر رشته‌هایی مانند مواد زیستی و نانوتکنولورژی مورد توجه بسیاری از محافل علمی، تحقیقاتی و صنعتی جهان قرار گرفته است که رشته‌ی متالورژی صنعتی می‌تواند نقش اساسی در جهت توسعه‌ی این‌گونه مواد پیشرفته ایفا کند. دراین راستا در ایران و به‌خصوص دانشگاه علم و صنعت ایران، در سال‌های اخیر تحقیقات علمی گسترده‌ای صورت گرفته است و دانشکده‌ی مهندسی مواد و متالورژی به عنوان قطب علمی مواد پیشرفته کشور شناخته شده است. پژوهش و تحقیقاتی که در این رشته و با همکاری با سایر مراکز علمی جهان صورت می‌گیرد در قالب مقالات علمی در معتبرترین مجلات جهان به‌چاپ می‌‌رسد.
 
 زمینه‌های اشتغال و ارتباط با سایر رشته‌ها: به‌دلیل کاربرد وسیع مواد و به‌خصوص فلزات در ساخت کلیه قطعات صنعتی می‌توان به زمینه اشتغال دانش‌آموختگان این رشته در صنایع گوناگون پی‌برد. در بخش دولتی، شرکت‌ها و کارخانجات بزرگ نظیر تولید فولاد، ذوب‌آهن، صنایع خودروسازی،‌ صنایع هوا- فضا، صنایع نظامی و صنعت نفت،‌پتروشیمی و... و در بخش خصوصی اکثر کارخانجات تولید قطعات صنعتی به‌خصوص در صنایع خودروسازی، ساختمان‌سازی،‌ معادن ‌و صنعت سیمان، می‌تواند زمینه‌های جذب دانش‌آموختگان رشته‌ی متالورژی صنعتی را فراهم سازد. این رشته‌ ماهیتا ارتباط نزدیکی با دو رشته مهندسی مکانیک و مهندسی صنایع دارد واکثر پروژه‌های صنعتی به‌صورت کارگروهی و تیمی به انجام می‌رسد.
 
 گرایش سرامیک: رشته سرامیک یکی از زیر مجموعه‌های رشته‌ی مهندسی مواد است. وظیفه‌ی اصلی یک مهندس مواد در ابتدا، شناخت ساختمان مواد و خواص آن و شناخت ارتباط بین این ساختار و خواص است و در مواردی دیگر با توجه به نیاز کاربردی که وجود دارد مواد جدید و ترکیبات جدید را طراحی کند.
 
 فرصت‌های شغلی: امروزه مهندسی متالورژی و مواد، نقشی کلیدی در پیشرفت صنایع فوق مدرن و جدید مانند صنایع هسته‌ای، صنایع انرژی، تکنولوژی پزشکی و کاربرد‌های فضایی و نظامی داشته و تحقیقات کاربردی و پایه‌ای‌ در متالورژی و مواد، پیوسته افق‌های جدیدی را فراروی پیشرفت تمدن بشری‌ گشوده است. از آنجایی‌که مواد، واحدهای سازنده تمامی تولیدات می‌باشند، مهندسین مواد در طیف وسیعی از صنایع تولید کننده به کار مشغولند. درصد بالایی از این مهندسین در صنایع مربوط به فلز، قطعات الکترونیکی، وسایل حمل و نقل تجهیزات صنعتی کارمی کنند. نیاز به مهندسین مواد در کار تولید مواد جدید برای مواد الکترونیکی و پلاستیکی رو به افزایش است.امروزه مهندسی متالورژی و مواد، نقشی کلیدی در پیشرفت صنایع فوق مدرن و جدید مانند صنایع هستهای، صنایع انرژی، تکنولوژی پزشکی و کاربردهای فضای و نظامی داشته و تحقیقات کاربردی و پایهای در متالورژی و مواد، پیوسته افقهای جدیدی را فرآوری پیشرفت تمدن بشری گشوده است.
 
مهندسی معماری
هنر نزد ایرانیان است و...
 
 
خاموش باش و آرام قدم بردار تا جذبه‌ی آسمانی محراب، صلابت ستون‌ها و مناره‌ها و ظرافت کنگره‌ها تمامی وجودت را تسخیر کند. به دقت نگاه کن و بگذار نوری که از پس شیشه‌های رنگین به داخل می‌تابد، همه رنگ و تلألو خود را میهمان چشم‌هایت کند تا تو ببینی که چگونه زمین و آسمان به هم پیوند می‌خورند و سپس گل‌ها و اسلیمی‌ها در یک بهار همیشگی سر بر می‌آورند.اینجا کجاست؟اینجا مسجد،‌ هشت بهشت،‌گنبد قابوس، ارگ بم،‌ گنبد سلطانیه یا هر بنای دیگری است که شاهکار هنر معماری ایرانیان است. هنری که پر از ابتکار،‌ زیبایی، اصالت، الهام و احترام به طبیعت است و به گرمی موسیقی و به شیرینی شعر فارسی است. نه! اشتباه مکن! معماری تنها هنر ساختن بناهای آجری و گنبدهای دوار نیست که بگوییم عمر آن در هزاره سوم میلادی به پایان رسیده است، بلکه برای ساخت آسمان خراش‌ها، برج‌ها و مجتمع‌های امروز،‌ بیش از حیاط‌های پر باغچه دیروز به معماران هنرمند و کار‌آمد نیاز داریم. از همین رو رشته‌ی معماری یکی از رشته‌های مهم دانشگاهی است که امروزه در دانشکده‌های فنی یا هنری دنیا تدریس می‌شود. این رشته‌ دارای‌ دو جنبه‌ فنی‌ و هنری‌ است‌. در این‌ میان‌ درس‌های‌ طراحی‌، زیباشناسی‌ و نحوه‌‌ی زیباکردن‌ حجم‌ها، نماها وپلان‌ها به‌ هنر بر می‌گردد و دروسی‌ مثل‌ سازه‌های‌ بتنی‌ و فلزی‌، مقاومت‌ مصالح‌، ایستایی‌، تأسیسات‌ مکانیکی‌ و الکتریکی‌ به‌ جنبه‌‌ی فنی‌ این‌ رشته‌ مربوط‌ می‌شود. در این‌ رشته‌ دروس‌ هنری‌ اهمیت‌ بیشتری‌ داشته‌ و دروس‌ علمی‌ و فنی‌ در راستای‌ دروس‌ هنری‌ است‌. برای‌ مثال‌، یک‌ معمار در طراحی‌ خانه‌ باید فضای‌ آرامش‌بخشی‌ را ایجاد کند تا باعث‌ اضطراب‌، خستگی‌ و دلتنگی‌ نگردد. کاری‌ که‌ بیش‌ از رعایت‌ اصول‌ فیزیکی‌ مثل‌ نور و صوت‌، نیاز به‌ آشنایی‌ با اصول‌ زیبایی‌شناسی‌ دارد.
 
 توانایی‌های‌ لازم :معماری‌ بیش‌ از آن‌که‌ علم‌ و تکنیک‌ باشد، ذوق‌ و سلیقه‌ و استعداد است‌ و معمار کسی است که طرح‌های فردی‌اش با نقاشی و مجسمه‌سازی رقابت کند و در واقع بتواند مجسمه‌ای کاربردی بسازد. دانشجوی‌ این‌ رشته‌ علاوه‌ بر توانمندی‌ در طراحی‌ و قدرت‌ تجسم‌ و خلاقیت‌، لازم‌ است‌ که‌ در درس‌ ریاضی‌، به خصوص‌ در هندسه‌ قوی‌ باشد. چون‌ برای‌ آموزش‌ فن‌ و تکنیک‌ معماری‌ باید دروسی‌ مثل‌ هندسه‌ کاربردی‌، هندسه‌ مناظر و مرایا و ریاضیات‌ و آمار را مطالعه‌ کرد.
 
 موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌: با توجه‌ به‌ این‌ که‌ در سطح‌ کارشناسی‌ به‌ جنبه‌های‌ فنی‌ معماری‌ توجه‌ بیشتری‌ می‌شود، در نتیجه‌، فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند به‌ ساختمان‌ سازی‌ (طراحی‌ فنی‌ ساختمان‌های‌ مختلف‌) بپردازد. اما فارغ‌التحصیل‌ کارشناسی‌ ارشد چون‌ جنبه‌های‌ هنری‌ معماری‌ را آموزش‌ دیده‌ است‌ ، بیشتر به‌ هنر معماری‌ می‌پردازد. مهندس‌ معمار علاوه‌ بر طراحی‌ بناها می‌تواند به‌ طراحی‌ و ساخت‌ ماکت‌ و طراحی‌ معماری‌ داخلی‌ بپردازد، یا به‌ عنوان‌ ناظر ساخت‌ فعالیت‌ کند. در ضمن‌ فارغ‌التحصیل‌ معماری‌، آمادگی‌ کار در رشته‌های‌ مرتبط‌ با معماری‌، مثل‌ طراحی‌ صحنه‌ یا طراحی‌ صنعتی‌ را نیز دارد.
 
 دروس‌ پایه‌: هندسه‌ کاربردی‌، کارگاه‌ مصالح‌ و ساخت‌، درک‌ و بیان‌ محیط‌، بیان‌ معماری‌، هندسه‌ مناظر و مرایا، ریاضیات‌ و آمار، انسان‌، طبیعت‌، معماری‌، مقدمات‌ طراحی‌ معماری‌.
 
 دروس‌ اصلی‌: مبانی‌ نظری‌ معماری‌، آشنایی‌ با معماری‌ جهان‌، برداشت‌ از بناهای‌ تاریخی‌، آشنایی‌ با معماری‌ معاصر، نقشه‌برداری‌، تنظیم‌ شرایط‌ محیطی‌، تأسیسات‌ الکتریکی‌ (نور و صدا)، تأسیسات‌ مکانیکی‌، مقاومت‌ مصالح‌ و سازه‌های‌ فلزی‌، سازه‌های‌ بتنی‌، ایستایی‌، متره‌ و برآورد، مدیریت‌ و تشکیلات‌ کارگاه‌، مصالح‌ ساختمانی‌، ساختمان‌، روستا، طرح‌ معماری‌.
 
 
 توجه‌ به‌ این‌ که‌ در سطح‌ کارشناسی‌ به‌ جنبه‌های‌ فنی‌ معماری‌ توجه‌ بیشتری‌ می‌شود، در نتیجه‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند به‌ ساختمان‌ سازی‌ (طراحی‌ فنی‌ ساختمان‌های‌ مختلف‌) بپردازد اما فارغ‌التحصیل‌ کارشناسی‌ ارشد چون‌ جنبه‌های‌ هنری‌ معماری‌ را آموزش دیده‌ است‌، بیشتر به‌ هنر معماری‌ می‌پردازد.
 
 


 
 
 دروس‌ تخصصی‌: آشنایی‌ با مبانی‌ برنامه‌ریزی‌ کالبدی‌، تحلیل‌ فضاهای‌ شهری‌، آشنایی‌ با مرمت‌ بناها‌، طرح‌ معماری‌، طراحی‌ فنی‌، طرح‌ نهایی‌.
 
 





مهندسی شیمی
ورود غیر ریاضی ممنوع


تا به حال فکر کرده‌اید که چرا فقط داوطلبان گروه ریاضی و فنی می‌توانند وارد این رشته شوند؟ در جواب باید گفت که به مرور زمان صنعت به مهندس مکانیکی احتیاج پیدا کرد که از تحولات و فرآیند‌های شیمیایی اطلاع داشته باشد و بتواند دستگاه‌هایی را طراحی کند که در آن‌ها فرآیندهای شیمیایی اتفاق می‌افتد.در نتیجه شروع به تربیت مهندسین مکانیکی کرد که بیش از معمول تحصیل کردگان این رشته از علم شیمی مطلع باشند و این دسته از متخصصان،‌ همان مهندسین شیمی هستند.این رشته‌ با 9 گرایش‌ صنایع‌ غذایی‌، صنایع‌ شیمیایی‌ معدنی‌، صنایع‌ گاز، صنایع‌ پتروشیمی‌، صنایع‌ پلیمر، صنایع پالایش، طراحی‌ فرآیندهای‌ صنایع‌ نفت‌، بهره‌برداری‌ از منابع‌ نفت‌ و شیمیایی‌ سلولزی‌؛ یکی‌ از رشته‌های‌ گسترده‌ دانشگاهی‌ است‌. البته‌ در دوره‌‌ی کارشناسی‌ هر یک‌ از گرایش‌های‌ فوق‌، تنها 12 یا 13 واحد تخصصی‌ دارند و بیشتر واحدهای‌شان‌ مشترک‌ است‌.
 
 گرایش‌ صنایع‌ شیمیایی‌ معدنی‌ اکتشاف‌ و استخراج‌ مواد معدنی‌: این گرایش به‌ رشته‌‌ی معدن‌ باز می‌گردد، اما فرآورده‌های‌ مواد معدنی‌ در حیطه‌‌ی مهندسی‌ شیمی‌، گرایش‌ شیمیایی‌ معدنی‌ قرار دارد. هر کارخانه‌ تولید مواد غیرآلی‌ مثل‌ سیمان‌، گچ‌، شیشه‌‌ی نسوز و دیرگداز دارای‌ یک‌ فرآیند است‌؛ یعنی‌ از زمانی‌ که‌ مواد اولیه‌ وارد کارخانه‌ می‌شود تا زمانی‌ که‌ محصول‌ خارج‌ می‌گردد، فرآیندی‌ روی‌ آن‌ انجام‌ می‌گیرد که‌ طراحی‌ این‌ فرآیند برعهده‌ مهندس‌ شیمی‌ صنایع‌ شیمیایی‌ معدنی‌ است.
 
 گرایش‌ صنایع‌ پتروشیمی: وظیفه‌ مهندسی‌ پتروشیمی،‌ طراحی‌ دستگاه‌ها و فرآیند تولید مواد مختلف‌ از جمله‌ کودهای‌ شیمیایی‌، شوینده‌ها، فرآورده‌های‌ پلیمری‌ (مواد اولیه‌ پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها و الیاف‌ مصنوعی‌) و مواد شیمیایی‌ (اسیدها، حلال‌ها) از نفت‌ و برش‌های‌ نفتی‌ است‌. دروس‌ تخصصی‌ دانشجویان‌ این‌ رشته‌ بیشتر در مورد کاتالیزورهای‌ صنعتی‌ است‌ که‌ در رآکتورها به‌ کار می‌رود.
 
 گرایش‌ صنایع‌ گاز: عمق‌ چاهی‌ که‌ برای‌ استخراج‌ گاز زده‌ می‌شود، قطر لوله‌ای‌ که‌ گاز را از چاه‌ به‌ پالایشگاه‌ یا از پالایشگاه‌ به‌ شبکه‌های‌ شهری‌ منتقل‌ می‌کند، نحوه‌ی‌ انتقال‌ گاز از چاه‌ به‌ پالایشگاه‌، نحوه‌ گرفتن‌ گازCO2 از این‌ ماده‌ (برای‌ جلوگیری‌ از خورده‌ شدن‌ لوله‌ها)، نحوه‌ی‌ شیرین‌ کردن‌ گاز ترش ( گاز اولیه‌ای که از چاه استخراج می‌شود و قابل مصارف شهری و ... نیست) همه‌ در حیطه‌‌ی فعالیت‌ یک‌ مهندس‌ شیمی‌ گرایش‌ گاز قرار دارد.
 گرایش‌ صنایع‌ پلیمر: این‌ گرایش‌ تا سال‌ 1362 یکی‌ از گرایش‌های‌ مهندسی‌ شیمی‌ بود، اما در حال‌ حاضر به‌ عنوان‌ یک‌ رشته‌‌ی مستقل‌ با دو گرایش‌ صنایع‌ پلیمری‌ و تکنولوژی‌ و علوم‌ رنگ‌ در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌ عالی‌ ارائه‌ می‌شود. البته‌ هنوز در تعداد محدودی‌ از دانشگاه‌های‌ کشور، مهندسی‌ پلیمر یکی‌ از گرایش‌های‌ مهندسی‌ شیمی‌ است‌ و دانشجویان‌ این‌ گرایش‌ نهایتاً در یکی‌ از زمینه‌های‌ پلیمر مثل‌ فرایند شکل‌دهی‌ پلیمر یا طراحی‌ واحدهای‌ صنعتی‌ تولید پلیمر تبحر پیدا می‌کنند.
 گرایش‌ شیمیایی‌ سلولزی: یک‌ مهندس‌ شیمی‌ گرایش‌ شیمیایی‌ سلولزی‌ در زمینه‌ تبدیل‌ چوب‌ به‌ کاغذ تخصص‌ دارد. به‌ همین‌ دلیل‌ نیز محل‌ تحصیل‌ دانشجویان‌ این‌ رشته‌ در دانشکده‌ فنی‌ پردیس 3 واقع‌ در استان‌ گیلان‌ ـ رضوان‌شهر (چوکا) می‌باشد. قسمت‌ عمده‌ چوب‌ از سلولز تشکیل‌ شده‌ است‌. همچنین‌ ضایعات‌ کشاورزی‌ مثل‌ پوست‌ و سبوس‌ برنج‌ و ضایعات‌ برگ‌ درختان‌ دارای‌ مقادیر قابل‌ توجهی‌ سلولز است‌ که‌ این‌ ضایعات‌ در بسیاری‌ از نقاط‌ به‌ عنوان‌ یک‌ عنصر مزاحم‌ سوزانده‌ شده‌ و باعث‌ آلودگی‌ محیط‌ زیست‌ می‌شود. اما امروزه‌ در کشورهای‌ دیگر از همین‌ ضایعات‌ برای‌ تولید یک‌ نوع‌ سوخت‌ به‌ نام‌ «اتانول‌» که‌ در ترکیب‌ با بنزین‌، سوخت‌ بسیار خوبی‌ است استفاده‌ می‌شود. 
 گرایش‌ صنایع‌ غذایی: یکی‌ از کاربردهای‌ مهندسی‌ شیمی‌ در تولید مواد غذایی‌ و بخش‌های‌ صنایع‌ غذایی‌ مانند میکروبیولوژی‌ غذا، شیمی‌ غذا و کنترل‌ کیفی‌ صنایع‌ غذایی‌ است‌. برای‌ مثال‌ در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها، مواد غذایی‌ بیشتر به‌ حالت‌ کنسرو وجود دارد که‌ تهیه‌‌ی این‌ کنسروها با حفظ‌ اصول‌ ایمنی‌ و بهداشتی‌ نیاز به‌ یک‌سری‌ محاسبات‌ دارد که‌ این‌ محاسبات‌ توسط‌ یک‌ مهندس‌ شیمی‌ صنایع‌ غذایی‌ انجام‌ می‌گیرد.
 گرایش‌ پالایش:‌گرایش‌ پالایش‌ به‌ طراحی‌ پالایشگاه‌ها باز می‌گردد. یعنی‌ دانشجوی‌ این‌ گرایش‌، شیوه‌‌ی طراحی‌ دستگاه‌هایی‌ مثل‌ برج‌های‌ تقطیر، دستگاه‌های‌ جداکننده‌‌ی مایعات‌ از مایعات‌ و گازها از مایعات‌ را می‌آموزد؛ دستگاه‌هایی‌ که‌ مشتقات‌ ئیدروکربنی‌ مثل‌ بنزین‌ و گازوئیل‌ و مواد سنگین‌تر مثل‌ قیر و شوینده‌ها را از نفت‌ خام‌ جدا ساخته‌ و به‌ دست‌ می‌آورد.
 گرایش‌ بهره‌برداری‌ از منابع‌ نفت: مهندس‌ بهره‌برداری‌ از منابع‌ نفت‌ مهندسی‌ است‌ که‌ راه‌ها و روش‌های‌ بهره‌برداری‌ بهینه‌ از مخازن‌ نفت‌ را ارایه‌ می‌دهد. در واقع‌ یک‌ مهندس‌ بهره‌برداری‌ از نفت‌ با توجه‌ به‌ نوع‌ مخزن‌ نفت‌ تعیین‌ می‌کند که‌ به‌ یاری‌ کدام‌ یک‌ از روش‌های‌ موجود؛ تزریق‌ گاز، تزریق‌ آب‌، تزریق‌ مواد پلیمری‌ یا ازدیاد حرارت‌ می‌توان‌ نفت‌ را راحت‌تر و مقرون‌ به‌ صرفه‌تر بهره‌برداری‌ کرد. امروزه‌ به‌ دلیل‌ افت‌ فشار اکثر مخازن‌ نفت‌ کشور  حضور مهندسین‌ بهره‌برداری‌ از منابع‌ نفت‌، یک‌ ضرورت‌ اجتناب‌ناپذیر است‌.
 گرایش‌ طراحی‌ فرآیندهای‌ صنایع‌ نفت: فرآیند یعنی‌ عملکرد یا روش‌ و طریقی‌ که‌ بتوان‌ به‌ یاری‌ آن‌ ماده‌ای‌ را از حالتی‌ به‌ حالت‌ دیگر تغییر شکل‌ داد. منظور از مهندس‌ طراحی‌ فرآیندهای‌ صنایع‌ نفت‌، یعنی‌ فردی‌ که‌ روش‌ این‌ تغییر و تحول‌ را طراحی‌ کند. چون‌ برای‌ تبدیل‌ یک‌ ماده‌ از حالت‌ اولیه‌ به‌ حالتی‌ خاص‌ لازم‌ است‌ که‌ دستگاه‌هایی‌ طراحی‌ شده‌ و محاسباتی‌ انجام‌ بگیرد تا بتوان‌ به‌ نتیجه‌ مطلوب‌ دست‌ یافت‌. طراحی‌ صنایعی‌ که‌ به طور مستقیم‌ یا غیر مستقیم‌ وابسته‌ به‌ نفت‌ خام‌ یا فرآورده‌های‌ پالایشگاه‌ یا صنایع‌ پتروشیمی‌ است‌ به‌ مهندس‌ شیمی‌ گرایش‌ طراحی‌ فرآیندها مربوط‌ می‌شود. یک‌ مهندس‌ شیمی‌ گرایش‌ طراحی‌ فرآیندهای‌ صنایع‌ نفت‌، واکنش‌های‌ خاصی‌ را از شیمی‌دان‌ها می‌گیرد و با توجه‌ به‌ شرایط‌ محیطی‌، اقتصادی‌ و ... بهترین‌ روش‌ تولید مواد شیمیایی‌ و خالص‌سازی‌ آن‌ها را پیدا کرده‌ و پیاده‌ می‌کند.
 توانایی‌های‌ لازم: رشته‌‌ی مهندسی‌ شیمی‌ برخلاف‌ تصور عامه‌ مردم‌ بیش‌ از آن‌ که‌ در ارتباط‌ با علم‌ شیمی‌ باشد، همچون‌ رشته‌های‌ مهندسی‌ دیگر، در ارتباط‌ با علم‌ ریاضی‌ است‌. به‌ همین‌ دلیل‌ یک‌ دانشجوی‌ مهندسی‌ شیمی‌ در درجه‌ اول‌ باید در درس‌ ریاضی‌ قوی‌ باشد و دو درس‌ فیزیک‌ و شیمی‌ در مراحل‌ بعدی‌ قرار دارد. شاید جالب باشد که بدانید، دانشجویان مهندسی شیمی نسبت به دانشجویان رشته‌های مهندسی دیگر، تنها 9 واحد بیشتر شیمی می‌خوانند. در مقابل، ریاضی در این رشته بسیار اهمیت. دارد چون یک مهندس شیمی برای طراحی رآکتور، برج و مبدل نیاز به دانش ریاضی دارد.همچنین دانشجوی این رشته باید دقت نظر زیادی داشته باشد، زیرا در مهندسی شیمی علاوه بر آزمایش‌هایی در مقیاس بزرگ، آزمایش‌هایی در مقیاس کوچک نیز وجود دارد. برای مثال در شیمی تجزیه، بعضی از آزمایش‌ها در حد میلیونیم «PPM» است. بدون شک در چنین آزمایشی اگر یک صدم گرم نیز اشتباه بشود،‌ خطا افزایش پیدا کرده و آزمایش به هم می‌ریزد.
 موقعیت‌ شغلی‌ در ایران: هرکارخانه‌ تولیدی‌ اعم‌ از کوچک‌ یا بزرگ‌ نیاز به‌ یک‌ مهندس‌ شیمی‌ دارد. چون‌ تقریباً تمام‌ فرایندهای‌ نوین‌ از مواد شیمیایی‌ استفاده‌ می‌کنند. کشور ما نیز به‌ عنوان‌ یک‌ کشور نفت‌خیز برای‌ استخراج‌، پالایش‌، انتقال‌ نفت‌ و همچنین‌ برای‌ تبدیل‌ نفت‌ به‌ فرآورده‌های‌ شیمیایی‌، که‌ دارای‌ ارزش‌ افزوده‌ بسیار زیادی‌ هستند، نیاز به‌ مهندسین‌ شیمی‌ دارد. فعالیت‌ در دو بخش‌ مهم‌ صنعت‌ یعنی‌ طراحی‌ رآکتورها و طراحی‌ دستگاه‌هایی‌ که‌ به‌ جداسازی‌ مواد می‌پردازند نیز تنها منحصر به‌ مهندسین‌ شیمی‌ می‌شود. علاوه‌ بر صنایع‌ نفت‌ و گاز و پتروشیمی‌، همه‌ کارخانه‌ها از جمله‌ کارخانه‌های‌ سیمان‌، سرامیک‌، صنایع‌ غذایی‌ و حتی‌ نیروگاه‌ها به‌ مهندس‌ شیمی‌ نیاز دارند. فارغ‌التحصیل‌ مهندسی‌ شیمی‌ گرایش‌ صنایع‌ غذایی‌ نیز، به طور اختصاصی‌ می‌تواند در کارخانه‌های‌ تولید مواد غذایی‌ یا داروسازی‌ فعالیت‌ کند.
دانشجویان مهندسی شیمی نسبت به دانشجویان رشته‌های مهندسی دیگر، تنها 9 واحد بیشتر شیمی می‌خوانند. در مقابل، ریاضی در این رشته بسیار اهمیت. دارد چون یک مهندس شیمی برای طراحی رآکتور، برج و مبدل نیاز به دانش ریاضی دارد



مهندسی عمران
مهندسی تمدن در زندگی
سرپناه از نیازهای اساسی و اولیه‌ی انسان است که دردوره‌های مختلف زندگی به صورت‌های گوناگون به آن پاسخ داده شده است. انسان ‌های اولیه برای پناه گرفتن از غارها که ساخته‌ی دست طبیعت بود بهره می‌گرفتند امابا گذشت زمان، آدمی‌با به کارگیری ابزارهایی که خودساخته بود و با استفاده ازمنابعی که طبیعت در اختیارش قرار داده بود، اقدام به ساخت محلی برای زندگی خود کرد. بدین گونه با پیدایش اولین سر پناه دست ساز بشر،پایه و اساس مهندسی عمران شکل گرفت. با بزرگتر شدن جوامع و نیازهای آن‌ها به سرپناه‌های بزرگتر و تلاش بشر در راه مهار طبیعت به منظور رفع نیاز‌های خود همانند ساختن پل‌ها، سدها و راه‌ها، رفته رفته نقش مهندسی عمران (یاهمان Civil Engineering به معنای مهندسی تمدن) در زندگی بشر پر رنگ و پر رنگ‌تر شد و نقش اساسی را در توسعه‌ی جوامع ایفا کرد.کشور درحال توسعه‌ی ایران نیز از این امر مستثنی نبود، چرا که دراولین قدم‌های خود برای رسیدن به یک جامعه‌ی پیشرفته، نیازمند زیربناهایی چون راه‌ها، پل‌ها، سدها، سازه‌های دریایی برای سکوهای نفتی، خانه‌های مسکونی، اداری و صنعتی مقاوم در برابر زلزله، آشیانه‌های هواپیماها و... بود. همه‌ی این‌ها محقق نمی‌شود، جز در سایه‌ی رشد کمی‌و کیفی رشته‌ی تحصیلی مهندسی عمران در داخل کشور و تربیت نیروهای متخصص در این امور.
 
 گرایش‌های مهندسی عمران: این رشته‌ی تحصیلی در سه شاخه‌ی مهندسی عمران - آب، عمران-نقشه برداری و عمران - عمران در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود .
 
 عمران- نقشه برداری: هدف این رشته، تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند به منظور اجرای برنامه‌های عمرانی با اطلاعات دقیق مهندسی (مسطحاتی، ارتفاعی، چگونگی) نقشه‌های گوناگون (ترسیمی، رقمی، تصویری) زمین شناختی را از منطقه مورد نظر ترسیم کنند. بدین منظور با تدریس دروسی چون راه سازی، نظریه‌ی خطاها، جغرافیایی ایران نقشه برداری و ژئودزی(جهت تعیین شکل زمین)، متخصصانی را تحویل جامعه خواهند داد که می‌توانند مدیریت گروه‌های اجرایی در عملیات نقشه برداری را به عهده گیرند.
 
دیگر توانایی‌های متخصصان این رشته عبارت است از طرح و برنامه ریزی روش نقشه محاسبات و برنامه ریزی در زمینه‌های مختلف فنی نقشه برداری، تدریس و آموزش در دوره‌ی کاردانی (پس از طی دوره‌ی مربوط به تعلیم و تربیت). این رشته تا سطح کارشناسی ارشد در داخل و در سطوح بالاتر در خارج از کشور تدریس می‌شود و دانش آموزانی که در هندسه و مثلثات و فیزیک دوره‌ی دبیرستان قوی بوده و علاقه مندی و آمادگی جسمی‌برای کار در مناطق کوهستانی و بیابانی را دارا باشند، می‌توانند با تحصیل در این رشته به آینده‌ی شغلی خود در مراکزی چون سازمان بنادر و کشتیرانی، وزارت برنامه و بودجه، راه و ترابری، نفت، سازمان آب، اداره‌ی جغرافیایی ارتش و نیز سپاه امیدوار باشند.
 
 عمران- آب: در این رشته متخصصانی تربیت می‌شوند که می‌توانند به کمک اطلاعاتی که در زمینه‌های شناخت منابع آب ونظارت و به سازی کیفیت منابع آب به دست آورده اند، درمراحل مختلف طراحی، نظارت و مدیریت طرح‌های آب کار کنند .
 
 عمران - عمران: مهمترین شاخه‌ی مهندسی عمران که قبلا به مهندسی راه وساختمان مرسوم بوده رشته‌ی مهندسی عمران- عمران است؛که هدف آن تربیت متخصصانی است که بتوانند درطرح‌های مختلف عمرانی در زمینه‌های ساختمان سازی، راه سازی، پل سازی، سازه‌ها و بناهای آبی، جمع آوری و دفع فاضلاب و... مسئولیت طرح و محاسبه اجرا و نظارت براجرا را در مراکز مختلف دولتی وخصوصی برعهده بگیرند.
 
برای رسیدن به این سطح ازتوانایی، دانشجوی مهندسی عمران، بر اساس مصوبه‌ی شورای عالی برنامه‌ریزی، باید ۱۴۰ واحد درسی را بگذراند که ۲۰ واحد آن دروس عمومی، ۲۵ واحد آن درس‌های پایه، ۸۰ واحد دروس اصلی و تخصصی الزامی‌و ۱۵واحد دروس اختیاری است. ۲۰ واحد دروس عمومی‌که میان تمام رشته‌های تحصیلی دانشگاهی مشترک است، درس‌هایی چون معارف اسلامی، فارسی، زبان خارجی و.... را شامل می‌شود. ۲۵ واحد درس‌های پایه، درس‌هایی است که در غالب رشته‌های هم گروه ( نظیر گروه فنی و مهندسی ) و به خصوص در گرایش‌های مختلف یک رشته به صورت مشترک تدریس می‌شود و اساس درس‌های تخصصی را تشکیل می‌دهد، ریاضی‌عمومی، معادلات دیفرانسیل، محاسبات عددی، آمار و احتمال مهندسی، فیزیک در زمینه‌های حرارت، مکانیک، الکترسیته، مغناطیس و برنامه نویسی رایانه‌ای، عنوان برخی از این دروس است. ۸۰ واحد درسی درس تخصصی در واقع دروسی است که به یکدیگر وابسته‌اند و بعضی پیش‌نیاز دروس دیگرند، از جمله رسم فنی و نقشه کشی ساختمان، اصول مبانی معماری و شهر سازی، استاتیک، مقاومت مصالح، تحلیل سازه‌ها، اصول مهندسی زلزله، سازه‌های بتن‌آرمه، پروژه‌ی بتن، سازه‌های فولادی، پروژه‌ی فولاد، مکانیک خاک و پی سازی، مکانیک سیالات، هیدرولیک، هیدرولوژی مهندسی، مهندسی آب و فاضلاب و پروژه‌ی بناهای آبی، نقشه برداری و عملیات و راه سازی، روسازی راه و مهندسی راه و ترابری.باید اشاره داشت که علاوه بر موارد یاد شده که اهم درسهای دانشگاهی در رشته‌ی مهندسی عمران-عمران هستند؛ درس‌های آزمایشگاهی نیز بخش مهمی‌از کار است که در آن دانشجو درس‌های نظری را در عمل یاد می‌گیرد .درس‌هایی چون آزمایشگاه مکانیک خاک، آزمایشگاه هیدرولیک، آزمایشگاه مقاومت مصالح، مصالح ساختمانی، آزمایشگاه و تکنولوژی بتن و آزمایشگاه از این درس‌های عملی هستند.دروس اختیاری را نیز نباید از یاد برد که تحت عناوین مختلف در د انشگاه‌ها ارائه می‌شود: بارگذاری ، طراحی و معماری، اصول مهندسی پل و.....
 
 
در ادامه بایستی اظهار داشت که‌یک دانشجوی کارشناسی ( لیسانس ) عمران به صورت ضمنی تمام دروس زیر مجموعه‌های عمران رامطالعه می‌کند و به‌طور محدود با آن‌ها آشنا می‌شود، ولی در دوره‌های بالاتر، فقط یکی از زمینه‌ها مورد مطالعه‌ی دقیق قرار می‌گیرد.فارغ التحصیلان دانشجویان عمران - عمران می‌توانند در مقطع کارشناسی در گرایش ‌های مختلف سازه، سازه‌های هیدرولیکی، مهندسی زلزله، راه و ترابری، مکانیک خاک و پی، مهندسی آب، سازه‌های دریایی، مهندسی مدیریت ساخت، مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل، مهندسی نقشه برداری، فتو گرامتری و محیط زیست؛ ادامه‌ی تحصیل دهند و در هر یک ازگرایش‌های یاد شده در مقطع دکترا تخصص بگیرند.
 
راه‌ها، پل‌ها، سدها، سازه‌های دریایی برای سکوهای نفتی، خانه‌های مسکونی، اداری و صنعتی مقاوم در برابر زلزله، آشیانه‌های هواپیماها و... بود. همه‌ی این‌ها محقق نمی‌شود، جز در سایه‌ی رشد کمی‌و کیفی رشته‌ی تحصیلی مهندسی عمران در داخل کشور و تربیت نیروهای متخصص در این امور





مهندسی صنایع
بهترین روش کدام است؟
«آیا این بهترین روش است؟» این سؤالی است که فکر یک مهندس صنایع را دائماً به خود مشغول می‌کند تا به این وسیله، بهترین راه را برای تولید محصول و حل مسائل و مشکلات یک واحد صنعتی یا خدماتی پیدا کند.در واقع فارغ‌التحصیل این رشته تلاش می‌کند تا با یک نگرش سازمان یافته‌، مسائل‌ و مشکلات‌ کارخانه‌ را تحلیل‌ کرده‌ و به‌ گونه‌ای‌ عمل‌ کند که‌ با حداقل‌ ورودی‌ مواد، حداکثر خروجی‌ را داشته‌ باشد.زیرا امکان دارد که‌ طراحان‌ یک‌ واحد صنعتی‌ وقتی‌ مشغول‌ طراحی‌ می‌شوند به مسائل‌ اقتصادی‌، افزایش‌ بهره‌وری‌ و سایر مسائل‌ توجه کافی نداشته باشند، اما یک‌ مهندس‌ صنایع‌ هنگام‌ برنامه‌ریزی‌ برای‌ اداره‌ کارخانه‌ای‌ که‌ دارای‌ کارگران‌ زیاد و ماشین‌ آلات‌ بسیار است‌، برای‌ مثال‌ به‌ این‌ مسأله‌ توجه‌ می‌کند که‌ چگونه‌ می‌توان‌ بیکاری‌ ماشین‌آلات‌ را به‌ حداقل‌ رساند و از نیروی‌ انسانی‌ نیز بهترین‌ استفاده‌ را کرد و در ضمن‌ محصول‌ کارخانه‌ کمترین‌ ضایعات‌ را داشته‌ و نگهداری‌ و تعمیرات‌ ماشین‌آلات‌ نیز به‌ بهترین‌ نحو انجام‌ بگیرد.این‌ رشته‌ در دوره‌ی‌ کارشناسی‌ دارای‌ چهار گرایش‌ تولید صنعتی‌، تحلیل‌ سیستم‌ها، تکنولوژی‌ صنعتی‌ و ایمنی‌ صنعتی‌ است‌.
 
 گرایش‌ تولید صنعتی: گرایش‌ تولید صنعتی‌ فن‌ به‌کارگیری‌ مهارت‌های‌ تکنیکی‌ ـ اقتصادی‌ و استفاده‌ مؤثر و نظام‌یافته‌ از نیروی‌ انسانی‌، زمان‌، ماشین‌آلات‌، ساختمان‌ و مواد، به‌ منظور تولید کالا با کیفیت‌ مطلوب‌ می‌باشد.در واقع‌ هدف‌ این‌ گرایش‌ تربیت‌ مدیران‌ تولید واحدهای‌ صنعتی‌ است.
 
 دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ مهندسی‌ صنایع: ریاضی‌، معادلات‌دیفرانسیل‌، برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر، محاسبات‌ عددی‌، فیزیک‌، شیمی‌‌عمومی‌، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، اقتصاد مهندسی‌، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌، استاتیک‌، مقاومت‌ مصالح‌، علم‌ مواد، اقتصاد عمومی‌، اصول‌ حسابداری‌ و هزینه‌یابی‌، ارزیابی‌ کار و زمان‌، طرح‌ریزی‌ واحدهای‌ صنعتی‌، برنامه‌ریزی‌ و کنترل‌ تولید، موجودی‌ها‌، کنترل‌ پروژه‌، کنترل‌ کیفیت‌ آماری‌، تحقیق‌ در عملیات‌، روش‌های‌ تولید، تئوری‌ احتمالات‌ و کاربردهای‌ آن‌، آمار مهندسی‌، آزمایشگاه‌ اندازه‌گیری‌ دقیق‌، کارگاه‌ ماشین‌ابزار، کارگاه‌ عمومی‌ جوش‌، کارگاه‌ ریخته‌گری‌.
 
 دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ تولید صنعتی: زبان‌ تخصصی‌، پروژه‌‌ی طراحی‌ ایجاد صنایع‌، مهندسی‌ فاکتورهای‌ انسانی‌، برنامه‌ریزی‌ تولید، برنامه‌ریزی‌ و کنترل‌ تولید و موجودی‌ها، کاربرد کامپیوتر در مهندسی‌ صنایع‌، برنامه‌ریزی‌ نگهداری‌ و تعمیرات‌، اصول‌ مدیریت‌ و تئوری‌ سازمان‌، پروژه‌، کارآموزی‌.
 
 گرایش‌ برنامه‌ریزی‌ و تحلیل‌ سیستم‌ها: گرایش‌ برنامه‌ریزی‌ و تحلیل‌ سیستم‌ها تا حدودی‌ جنبه‌ نرم‌افزاری‌ دارد و بیشتر به‌ ارائه‌‌ی راهکار سیستماتیک‌ می‌پردازد.در واقع‌ هدف‌ این‌ گرایش‌ تربیت‌ کارشناسانی‌ است‌ که‌ بتوانند با بهره‌گیری‌ از روش‌های‌ جدید و سیستماتیک‌ و مدل‌های‌ ریاضی‌ مسائل‌ واحدهای‌ صنعتی‌ بزرگ‌ را تجزیه‌ و تحلیل‌ کرده و بیشترین‌ رهنمودها را برای‌ استفاده‌ از منابع‌ موجود در عملکرد اجزاء تشکیل‌ سیستم‌ ارائه‌ دهند.
 
 دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ برنامه‌ریزی‌ و تحلیل‌ سیستم‌‌ها: زبان‌ تخصصی‌، برنامه‌ریزی‌ حمل‌ و نقل‌، اصول‌ شبیه‌سازی‌، تحلیل‌ سیستم‌ها، کاربرد کامپیوتر در مهندسی‌ صنایع‌، پروژه‌‌ی پایانی‌، اصول‌ مدیریت‌ و تئوری‌ سازمان‌، کارآموزی‌، سیستم‌های‌ اطلاعاتی‌ و کنترل‌ مدیریت‌ .
 
 گرایش‌ تکنولوژی‌ صنعتی: گرایش‌ تکنولوژی‌ صنعتی‌ نسبت‌ به‌ گرایش‌های‌ تولید صنعتی‌ و تحلیل‌ سیستم‌ها فنی‌تر بوده‌ و به‌ مهندسی‌ مکانیک‌ نزدیک‌تر می‌باشد.هدف‌ این‌ گرایش‌ تربیت‌ تکنولوژیست‌های‌ کارخانه‌ است‌.
 
 دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ تکنولوژی‌ صنعتی: ماشین‌های‌ افزار، قید و بندها (جیک‌ و فیکسچر)، طراحی‌ قالب‌، کنترل‌ عددی‌، مونتاژ مکانیکی‌، عملیات‌ حرارتی‌، زبان‌ تخصصی‌، پروژه‌.
 
 گرایش‌ ایمنی ‌صنعتی: گرایش‌ ایمنی‌ صنعتی‌ به‌ مسائل‌ مشکل‌ساز در صنعت‌ از لحاظ‌ ایمنی‌ می‌پردازد؛ یعنی تلاش می‌کند تا با اجرای دستورالعمل‌ها از خطرات احتمالی جلوگیری کرده و در صورت بروز مشکل یا خطری، راهی برای رفع آن پیدا کند. از جمله‌ این‌ مسائل‌ می‌توان‌ به‌ کوره‌ها یا آلودگی‌ هوا اشاره‌ کرد.
 
 دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ ایمنی: ایمنی‌ در برق‌، اعلام‌ و اطفاء حریق‌، دیگ‌ها و ظروف‌ تحت‌ فشار، عوامل‌ شیمیایی‌ محیط‌ کار، عوامل فیزیکی محیط کار، حفاظت‌ صنعتی‌ (ایمنی‌ صنعتی‌)، مهندسی‌ احتراق‌، گازرسانی‌.
 
 توانایی‌های‌ لازم: این‌ رشته‌ ارتباط‌ نزدیکی‌ با مدیریت‌ دارد و دانشجوی‌ آن‌ باید توانایی‌های‌ مدیریتی‌ داشته‌ و قدرت‌ تحلیل‌ و درک‌ بالایی‌ داشته‌ باشد.دانشجویان‌ رشته‌ مهندسی‌ صنایع‌ باید در دو درس‌ ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ باشند. به خصوص‌ در درس‌ ریاضیات‌ جدید (جبر و احتمال) که‌ آمار و احتمالات‌ این‌ درس‌ تا حدی‌ به‌ مهندسی‌ صنایع‌ مربوط‌ می‌شود.همچنین‌ یک‌ دانشجوی‌ مهندسی‌ صنایع‌ باید از خلاقیت‌ و نوآوری‌ برخوردار باشد.
 
 موقعیت‌ شغلی‌ در ایران: این‌ رشته‌ در چند سال‌ اخیر جایگاه‌ خود را یافته‌ است‌ و اکثر مسؤولان‌ و متخصصان‌ نیز به‌ این‌ موضوع‌ واقف‌ شده‌اند که‌ جامعه‌ نیاز بسیاری‌ به‌ تخصص‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ دارد.چرا که‌ رشته‌ مهندسی‌ صنایع‌ افراد را برای‌ مدیریت‌ پرورش‌ می‌دهد و بهترین‌ و نزدیکترین‌ رشته‌ به‌ کارهای‌ مدیریتی‌ و برنامه‌ریزی‌ و اداره‌ امور است‌ و اگر قرار باشد برای‌ مدیریت‌ بخش‌ تولید یک‌ واحد صنعتی‌ بین‌ مهندس‌ مکانیک‌، برق‌ و صنایع‌ که‌ دارای‌ شرایط‌ مساوی‌ هستند، یک‌ نفر را انتخاب‌ کرد، مهندس‌ صنایع‌ اولویت‌ اول‌ را دارد.بنابراین‌ این‌ رشته‌ از نظر بازار کار مشکلی‌ ندارد.
 
این‌ رشته‌ ارتباط‌ نزدیکی‌ با مدیریت‌ دارد و دانشجوی‌ آن‌ باید توانایی‌های‌ مدیریتی‌ داشته‌ و قدرت‌ تحلیل‌ و درک‌ بالایی‌ داشته‌ باشد.دانشجویان‌ رشته‌ مهندسی‌ صنایع‌ باید در دو درس‌ ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ باشند. به خصوص‌ در درس‌ ریاضیات‌ جدید (جبر و احتمال) که‌ آمار و احتمالات‌ این‌ درس‌ تا حدی‌ به‌ مهندسی‌ صنایع‌ مربوط‌ می‌شود





مهندسی مکانیک
برادر قدیمی مهندسی برق
در ایران، رشتهی مهندسی مکانیک با رشتهی برق یکی بود و «الکترومکانیک» نامیده میشد. اما این دو رشته حدود 45 سال پیش از هم جدا شدند و به مرور رشتههای دیگری مانند مهندسی شیمی و مواد نیز از مهندسی مکانیک جدا شد و به عنوان رشتهی مهندسی مکانیک عمومی ارائه گردید. با پیشرفت صنعت و نیاز صنایع به تخصصهای مختلف در این زمینه، از مهندسی مکانیک عمومی دو گرایش «طراحی جامدات» و «حرارت و سیالات» و بعد از آن «ساخت و تولید» بیرون آمد و بالاخره باید به مهندسی دریا اشاره کرد که هنوز در دانشگاه صنعتی شریف به عنوان یکی از گرایشهای مهندسی مکانیک ارایه میشود و البته دانشگاه صنعتی شریف دارای گرایشهای دیگری نیز هست. در حقیقت رشتهی مکانیک بخشی از علم فیزیک است که با استفاده از مفاهیم پایه علم فیزیک و به تبع آن ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها میپردازد و میکوشد تا با توجه به نتایج بررسیهای خود، طرحی نو در زمینه فنشناسی و صنعت ارائه دهد و در راه پیشرفت انسان گامی به جلو بردارد. به عبارت دیگر رشتهی مکانیک، رشتهی پیاده کننده علم فیزیک است. چون برای مثال، بررسی حرکت خودرو و عوامل موثر بر روی آن برعهده فیزیک است، اما این که چگونه حرکت آن تنظیم گردد، بر عهده مکانیک میباشد. دروس این دوره شامل مطالبی در مورد نحوهی تولید، طراحی قالبهای پرس، طراحی قید و بندها، کار و برنامهریزی با ماشینهای اتوماتیک، اصول کلی و نحوهی کار با ماشینهای دستی و تعمیر و نصب تمام سرویسهای صنعتی می باشد و درصد نسبتا بالایی از آنها به صورت عملی ارائه میگردد. داوطلب باید علاوه بر توان انجام کارهای کارگاهی میبایست استعداد کارهای فنی را نیز داشته باشد. با توجه به خودکفایی صنایع کشور این رشته دارای بازار کار خوبی است. در اینجا به معرفی اجمالی هر یک از گرایشهای فوق میپردازیم.
 
 گرایش مکانیک در طراحی جامدات: هدف، تربیت آزمایشگاهی متخصصانی است که بتوانند در مراکز تولید و کارخانهها اجزاء و مکانیزم ماشینآلات مختلف را طراحی کنند. دروس این دوره شامل دروس نظری، آزمایشگاهی، کارگاه و پروژه و کارآموزی است.فارغالتحصیلان میتوانند در کارخانجات مختلف نظیر خودروسازی، صنایع نفت، ذوب فلزات و صنایع غذایی و غیره مشغول شوند و برای این دوره امکان ادامه تحصیل تا سطح کارشناسی ارشد و دکتری در داخل یا خارج از کشور وجود دارد. موفقیت داوطلبان به آگاهی آنها در دروس جبر و مثلثات، هندسه، فیزیک و مکانیک، همچنین آشنایی و تسلط آنان به زبان خارجی بستگی فراوان دارد. از جمله دروس این دوره میتوان دروس مقاومت مصالح، طراحی و دینامیک را نام برد. در این رشته، زمینهی اشتغال و بازارکار خوب وجود دارد و مطالب ارائه شده در طول تحصیل برای دانشجویان محسوس و قابل لمس است. 
 
 گرایش مکانیک در حرارت و سیالات: این رشته در به کاربردن علوم و تکنولوژی مربوط، جهت طرح و محاسبه اجزاء سیستمهایی که اساس کار آنها مبتنی بر تبدیل انرژی، انتقال حرارت و جرم است به متخصصان، کارآیی لازم را میدهد و آنها را جهت فعالیت در صنایع مختلف مکانیک در رشتهی حرارت و سیالات (نظیر مولدهای حرارتی، انتقال سیال نیروگاههای آبی، موتورهای احتراقی و ... ) آماده میسازد. فارغالتحصیلان این دوره قادر به طراحی و محاسبه اجزا و سیستمها در بخشهای عمدهای از صنایع نظیر صنایع خودروسازی، نیروگاههای حرارتی و آبی، صنایع غذایی، نفت، ذوب فلزات و غیره هستند. فارغالتحصیلان این دوره میتوانند تا مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در داخل یا خارج از کشور ادامه تحصیل دهند.
 
 گرایش ساخت و تولید: هدف، تربیت کارشناسانی است که با به کاربردن تکنولوژی مربوط به ابزارسازی، ریختهگری، جوشکاری، فرم دادن فلزات، طرح کارگاه یا کارخانههای تولیدی، آمادهی کار در زمینه ساخت و تولید ماشینآلات صنایع (کشاورزی، نظامی، ماشینسازی، ابزارسازی، خودروسازی و ... ) باشند. فارغالتحصیلان این دوره قادر خواهند بود در صنایعی مانند ماشینسازی، ابزارسازی، خودروسازی، صنایع کشاورزی، صنایع هوایی و تسلیحاتی به ساخت و تولید ماشینآلات، طراحی کارگاه و یا کارخانه تولیدی بپردازند و نظارت و بهرهبرداری و اجرای صحیح طرحها را عهدهدار شوند.
 
 گرایش طراحی جامدات: گرایش طراحی جامدات به بررسی انواع نیروها، حرکتها و تاثیر آنها بر اجزاء مختلف ماشین میپردازد. در واقع مهندس طراحی جامدات با توجه به نیازهای جامعه، دستگاهها و ماشینهای مختلف را طراحی میکند. هر ماشین از دو قسمت متحرک و ثابت تشکیل شده است. حال بررسی این مطلب که حرکت مورد نیاز ماشین از چه راهی تامین شده و چگونه از منبع تولید به جایگاه مورد استفاده انتقال پیدا می کند؟ و بالاخره چگونه از این حرکت استفاده گردد تا بیشترین بازدهی را داشته باشد، در حیطهی وظایف مهندسی طراحی جامدات است. همچنین ابداع و پیشبینی دستگاه تنظیم ماشینآلات نیز از مسایل مطرح در این گرایش میباشد. در واقع مهندس طراح جامدات باید تمامی نیروها و گشتاورهایی را که به هر عضو ماشین وارد میشود بررسی کرده و بهترین حالت قطعهی مورد نظر را برای تمامی آن نیروها و گشتاورها و همچنین برای داشتن بهترین کارایی به دست آورده و کارایی مناسب آن قطعه را در زمان طولانی تضمین کند.
 
 آینده شغلی، بازارکار، درآمد: در حال حاضر دانشجوی توانمند مهندسی مکانیک پس از فارغالتحصیلی، مشکل کاریابی ندارد، چرا که توسعه سختافزاری و رشد مسایل مهندسی، گرایش به سمت تولید داخل و ایجاد تکنولوژی تولید تجهیزات و وسایل در داخل کشور و روی آوردن به خدمات مهندسی در داخل کشور، باعث رشد چشمگیر بازارکار مهندسان مکانیک در ایران شده است. یک مهندس مکانیک در حال حاضر علاوه بر زمینههای مختلفی که نام برده شد میتواند به عنوان کارشناس و مشاور فنی در بانکها، شرکتهای سرمایهگذاری و بیمه و شرکتهای بازرسی و نظارت امور بینالمللی فعالیت بکند.»
 
 تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه : «مکانیک بهشت ریاضیات است.» این جمله زیبا از «لئونارد اولر» ریاضیدان بزرگ سوئیسی، بیانگر ارتباط تنگاتنگ ریاضیات با مکانیک است. در واقع مهندسی مکانیک از مباحث و مسایل ریاضی بسیار استفاده میکند. از سوی دیگر همانطور که پیش از این گفتیم مکانیک بخشی از علم فیزیک است و حتی دانشآموزان دورهی متوسطه نیز با علم مکانیک در کتاب فیزیک خود آشنا میشوند و این علم، به خصوص در گرایش طراحی جامدات اهمیت بسیاری دارد. به همین دلیل دانشجوی مهندسی مکانیک باید در دو درس ریاضی و فیزیک قوی بوده و همچنین از هوش، استعداد و قدرت تجسم خوبی برخوردار باشد. وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: امکان ادامهی تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی میسر است. در دورهی کارشناسی ارشد 32 واحد و در دوره دکترا 48 واحد درسی ارایه میگردد. رشتههای مشابه و نزدیک به این رشته : رشته مهندسی مکانیک به عنوان جامعترین رشتهی مهندسی، دارای دروس مشترک با اغلب رشتههای مهندسی دیگر، نظیر مهندسی دریا، مهندسی شیمی، مهندسی هوا فضا و ... میباشد.
توسعه سخت‌افزاری و رشد مسایل مهندسی، گرایش به سمت تولید داخل و ایجاد تکنولوژی تولید تجهیزات و وسایل در داخل کشور و روی آوردن به خدمات مهندسی در داخل کشور، باعث رشد چشمگیر بازارکار مهندسان مکانیک در ایران شده است




مهندسی برق
شاگرد اول رشته ها (محبوب قلبها)
یکی از بهترین تعریفها برای مهندسی برق، این است که محور اصلی فعالیتهای مهندسی برق، تبدیل یک سیگنال به سیگنال دیگر است. که البته این سیگنال ممکن است شکل موج ولتاژ یا شکل موج جریان و یا ترکیب دیجیتالی یک بخش از اطلاعات باشد.
 مهندسی برق دارای چهار گرایش است که در زیر به طور اجمالی به بررسی آنها میپردازیم
 گرایشهای مقطع لیسانس: رشتهی مهندسی برق در مقطع کارشناسی دارای 4 گرایش الکترونیک، مخابرات، کنترل و قدرت است. البته گرایشهای فوق در مقطع لیسانس تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و هر گرایش با گرایش دیگر تنها در 30 واحد یا کمتر متفاوت است و حتی تعدادی از فارغالتحصیلان مهندسی برق در بازار کار جذب گرایشهای دیگر این رشته میشوند. با این وجود ما برای آشنایی هر چه بیشتر شما گرایشهای فوق را به اجمال معرفی میکنیم.
 گرایش الکترونیک: «گرایش الکترونیک به دو زیر بخش عمده تقسیم میشود. بخش اول میکروالکترونیک است که شامل علم مواد، فیزیک الکترونیک، طراحی و ساخت قطعات از ساده ترین آنها تا پیچیده ترین آنها است و بخش دوم نیز مدار و سیستم نامیده میشود و هدف آن طراحی و ساخت سیستمها و تجهیزات الکترونیکی با استفاده از قطعات ساخته شده توسط متخصصان میکروالکترونیک است.
 گرایش مخابرات: هدف از مخابرات ارسال و انتقال اطلاعات از نقطهای به نقطهی دیگر است که این اطلاعات میتواند صوت، تصویر یا دادههای کامپیوتری باشد. «مخابرات از دو گرایش میدان و سیستم تشکیل میشود که در گرایش میدان، دانشجویان با مفاهیم میدانهای مغناطیسی، امواج، ماکروویو، آنتن و... آشنا میشوند تا بتوانند مناسبترین وسیله را برای انتقال موجی از نقطهای به نقطهی دیگر پیدا کنند. همچنین یکی از فعالیتهای عمدهی مهندسی مخابرات گرایش سیستم، طراحی فلیترهای مختلفی است که میتوانند امواج مزاحم شامل صوت یا پارازیت را از امواج اصلی تشخیص داده و آنها را حذف کرده و تنها امواج اصلی را از آنتن دریافت کنند. گفتنی است که امروزه با توسعه مخابرات بی سیم، ارتباط نزدیکتری بین دو گرایش میدان و سیستم ایجاد شده است. برای نمونه، در گوشی موبایلمان هم تجهیزات مربوط به مدارهای مخابراتی و هم تجهیزات مربوط به فرستنده و هم آنتن گیرنده را داریم. از همین رو، یک مهندس مخابرات امروزه باید از هر دو گرایش به خوبی اطلاع داشته باشد تا بتواند یک دستگاه بی سیم را طراحی کند.»
 گرایش کنترل: اگر بخواهیم یک تعریف کلی از کنترل ارائه دهیم، میتوانیم بگوییم که هدف این علم، کنترل خروجیهای یک سیستم بر مبنای ورودیهای آن و با توجه به شرایط ویژه و نکات مورد نظر طراحی آن سیستم میباشد. علم کنترل، فقط در مهندسی برق مورد استفاده قرار نمیگیرد. بلکه در شاخههای دیگری از علوم مهندسی و حتی علوم انسانی کاربرد دارد. به عنوان نمونه، کنترل فرآیند تصفیهی نفت در یک پالایشگاه، کنترل عملکرد یک نیروگاه برق، سیستم کنترل ناوبری یک کشتی و یا کنترل تحولات و تغییرات جمعیتی نمونههای متنوعی از کاربرد علم کنترل میباشد.
گفتنی است که گرایش کنترل دارای زیر بخشهای متنوعی مانند کنترل خطی، غیرخطی، مقاوم، تطبیقی، دیجیتالی، فازی و غیره است. در رشتههای مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی هوافضا، مهندسی سازه و مهندسیهای دیگر نیز ما شاهد علم کنترل هستیم، اما نوع سیستم کنترلی در هر رشته مهندسی متفاوت است. برای مثال در مهندسی مکانیک نوع کنترل، مکانیکی و در مهندسی شیمیبراساس فرآیندهای شیمیایی است. اما در کل، هدف مهندسی کنترل، طراحی سیستمیاست که بتواند عملکرد یک دستگاه را در حد مطلوب حفظ کند. خودکار کردن یا اتوماتیک کردن خط تولید، یکی دیگر از فعالیتهای مهندسی کنترل است. یعنی مهندس کنترل میتواند به گونه ای خط تولید را هماهنگ و کنترل کند که محصول تولید شده طبق برنامه تعیین شده و با بهترین کیفیت به دست آید.
 گرایش قدرت: هدف اصلی مهندسین این گرایش، تولید برق در نیروگاهها، انتقال برق از طریق خطوط انتقال و توزیع آن در شبکههای شهری و در نهایت، توزیع آن برای مصارف خانگی و کارخانجات است. بنابراین یک مهندس قدرت باید به روشهای مختلف تولید برق، خطوط انتقال نیرو و سیستمهای توزیع آشنا باشد. گرایش قدرت به آموزش و پژوهش در زمینهی طراحی و ساخت سیستمهای مورد استفاده در تولید، توزیع، مصرف و حفاظت از برق میپردازد. به عبارت دیگر دانشجویان این رشته در شاخهی تولید با انواع نیروگاههای آبی، گازی، سیکل ترکیبی و . . . آشنا میشوند. و در بخش انتقال و توزیع، روشهای مختلف انتقال برق اعم از کابلهای هوایی و زیرزمینی را مطالعه میکنند و در شاخه حفاظت نیز انواع وسایل و تجهیزات حفاظتی که در مراحل مختلف تولید، توزیع، انتقال و مصرف انرژی، انسانها و تاسیسات را در برابر حوادث مختلف محافظت میکنند، مورد بررسی قرار میدهند که از آن میان میتوان به انواع رلهها، فیوزها، کلیدها و در نهایت سیستمهای کنترل اشاره کرد. یکی دیگر از شاخههای قدرت نیز ماشینهای الکتریکی است که شامل ژنراتورها، ترانسفورماتورها و موتورهای الکتریکی میشود که این شاخه از زمینههای مهم صنعتی و پژوهشی گرایش قدرت است.
 تخصصی مهندسی برق - الکترونیک: از درسهای پایه و اصلی موثر در مهندسی الکترونیک میتوان به درسهای مدارهای الکتریکی، الکترونیک 2 و 1، مدارهای منطقی و مخابرات اشاره کرد. بعضی از درسهای تخصصی این گرایش عبارتند از:
 الکترونیک 3: مبحث اول این درس مربوط به پاسخ فرکانسی است که به طور اجمال عوامل مربوط به کاهش بهره در فرکانسهای بالا و پایین (در واقع بالاتر و پایین تر از پهنای باند میانی) و روشهای به دست آوردن فرکانسهای قطع بالا و پایین را در تقویت کنندههای ترانزیستوری مورد بررسی قرار میدهد. در مبحث دوم، پایداری تقویت کنندههای فیدبک مورد توجه قرار میگیرد.
 تکنیک پالس: در درسهای مدار و الکترونیک، دانشجویان با سیگنالهای سینوسی و پاسخ مدارهای خطی و یا غیرخطی به آنها آشنا میشوند، امروزه و با توجه به رشد روزافزون فن آوری دیجیتال، کمتر مدار الکترونیکی یافت میشود که در آن فقط سیگنالهای سینوسی به کار رفته باشد. پالس در حالت کلی به سیگنالهایی گفته میشود که تغییرات جهشی داشته باشند. از مهمترین این سیگنالها که در درس تکنیک پالس هم مورد بررسی قرار میگیرد، سیگنالهای پله، مربعی، مورب و نمایی هستند.
 میکروپروسسور: پس از پیدایش الکترونیک دیجیتال و جنبههای جذاب و ساده طراحیهای دیجیتال و کاربردهای فراوان این نوآوری، با تکنولوژیهای SSI , MSI ، ادوات الکترونیک دیجیتال، مانند قطعات منطقی به بازار ارائه شد. شرکت تگزاس اولین میکروپروسسور 4 بیتی را با فن آوری 2SI طراحی و عرضه کرد که به عنوان بخش اصلی ماشین حساب مورد استفاده قرار گرفت و این گام اول در پیدایش و ظهور میکروپروسسورها بود.
 معماری کامپیوتر: در این درس معماری داخل 8 بیتیها و نحوهی اجرای دستورالعملها در این پردازندهها، بررسی حافظهها و روش دستیابی میکروپروسسورها به اطلاعات حافظه، معرفی زبان اسمبلی پردازندههای 8 بیتی و ایجاد توانایی جهت نوشتن برنامه ای برای عملکردی خاص به کمک میکروپروسسورها و معرفی قطعات جانبی مورد استفاده توسط ریزپردازندهها، مورد مطالعه قرار میگیرد.
 مدارهای مخابراتی: درس مدار مخابراتی به بررسی ساختار و یا طراحی مدارهایی میپردازد که در فرکانسهای بالا کار کرده و یا به نوعی در ارسال پیام در گیرنده و فرستنده نقش دارند. در این درس ابتدا با نویزهای حرارتی، ترقه ای و . . . آشنا شده و راههایی برای محدود کردن نویز پیشنهاد میشود، سپس مدارهای تشدید و تبدیل امپدانس، که به منظور انتقال حداکثر توان به کار میروند، مورد بحث قرار میگیرد.
 
فیزیک مدرن: در فصل اول این درس با پرداختن به نسبیت خاص دانستههای علمیما کاملاً اشتباه از آب درآمده و با پرداختن به اصولی نظیر اتساع زمان، پدیده دوپلر، انقباض طول، نسبیت جرم، جرم و انرژی و... ، همه دانستههای ما را (حداقل در حیطه دانستن) نابود میکند. فصلهای دیگر درس به موضوعاتی نظیر خواص ذره ای امواج، پدیده فتوالکتریک، نظریه کوانتومینور، پرتوایکس، پراش ذره، ساختار اتمی، مکانیک کوانتومیو... میپردازد.
 فیزیک الکترونیک: شامل مطالعه خواص سیلیکون، بلورشناسی، روشهای ساخت قطعات و مدارهای نیمههادی، تحلیل و طراحی این مدارها، به دست آوردن مشخصات قطعات و یکی از مهمترین زمینههای کاری و تحقیقاتی در رشته الکترونیک است. پیش نیاز این قسمت تسلط بر درس دریاضی مهندسی و معادلات دیفرانسیل و مختصری در فیزیک کوانتوم و فیزیک مدرن میباشد.
 مخابرات 2: شامل تجزیه و تحلیل و طراحی شبکههای مخابراتی دیجیتالی است. مطالب درسی با مروری بر تجزیه و تحلیل سیگنالها و سپس فرآیندهای تصادفی شروع شده و به دنبال آن به بررسی اجزای یک سیستم (مجموعه) مخابراتی دیجیتال در حالت کلی میپردازد و چگونگی بهینهسازی سیستم برای انتقال پیام با حداقل خطای ممکن را بررسی میکند.
 میدان و امواج: درس میدان و امواج به بررسی رفتار امواج الکترومغناطیس در محیطهای مختلف طبیعت میپردازد. محیطها به قسمتهایهادی و نیمههادی و عایق تقسیم بندی شده و عوامل رفتاری امواج در این محیطها از قبیل اتلاف نیرو، انعکاسی کلی یا شکست بررسی میشود.
 الکترونیک 3: در گرایش الکترونیک توضیح داده شد.
 آنتنها و انتشار امواج: این درس به بحث در مورد نحوه انتشار امواج الکترومغناطیسی میپردازد. مباحث مطرح شده در این درس به صورت نظری و عملی است، به عبارتی از نحوهی تشعشع یک منبع الکترومغناطیسی ساده شروع کرده و با توسعه آن به مطالعه ساده ترین آنتن عملی میپردازد.
 مایکروویو: این درس در ابتدا پس از تعریف محدود مایکروویو از نظر فرکانس 1 و تقسیم بندی امواج مایکروویو، به بررسی انتقال امواج با فرکانس بالا با حداقل تلفات در محیطهای مختلف میپردازد. سپس عناصر غیرفعال مایکروویو شامل: تضعیف کنندهها، تغییر فازدهندهها و کوپلرهای جهت دار معرفی میشود.
 اصول میکروکامپیوتر: این درس را به جرات میتوان از جذابترین و پرکاربردترین درسهای برق دانست. زیرا در دنیای امروز که تمامیوسایل مکانیکی آنالوگ، جای خود را به وسایل دیجیتالی میدهند، داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه کارپروسسورها، از اولین نیازهای یک مهندس برق میباشد. با ترکیب مطالب این درس با هر کدام از درسهای دیگر میتوان طرحهای بسیار جالب و پرکاربردی را طرح ریزی کرد.
 ماشینهای الکتریکی 3: این درس از جمله درسهایی است که دیدی صنعتی به دانشجو میدهد. مبحث این درس را میتوان به دو فصل مهم ترانفسورمرهای سه فاز و ماشینهای سنکرون تقسیم بندی کرد. ترانسفورمرهای سه فاز و ماشینهای سنکرون: وسایلی الکتریکی هستند که بیشتر جنبه صنعتی دارند و کاربردهای بسیار زیاد ترانسهای سه فاز در انتقال و توزیع انرژی الکتریکی، تبدیل ولتاژ در ابتدای همه کارخانهها و کارگاههای بزرگ صنعتی و . . . بر هیچ کس پوشیده نیست. در این درس، در مورد انواع آرایشهای این تراسنها، کلیه گروههای موجود و کاربرد هر نوع، بحث جامعی میشود. ماشینهای مخصوص(ویژه): به تعبیری میتوان این درس را نقطه عطف درسهای تخصصی این گرایش دانست. زیرا این درس به بررسی در مورد ماشینهای ویژه میپردازد که این ماشینها در وسایل خانگی کاربرد فراوان دارند.
 الکترونیک قدرت: الکترونیک قدرت در عمل بین الکترونیک و قدرت، آشتی برقرار کرده است. به طور مثال میتوان با فرمان یک ریزپردازنده که حدود 5 ولت و 200 میلی آمپر است، یک کارخانه را راه اندازی کنیم. در زمینهی الکترونیک قدرت المانهایی نظیر تریستور، ترانزیستور و . . . کاربردهای فوق العادهای دارند. از مزایای این قطعات تحمل توانهای بالا میباشد.
 بررسی سیستمهای قدرت 2: این درس بیشتر در مورد انتقال انرژی و مشکلات موجود در این راه صحبت میکند. از جمله مطالب ارایه شده در این درس میتوان به پخش بار اقتصادی در شبکههای قدرت، اتصال کوتاههای متقارن و نامتقارن روی شبکهی قدرت و پایداری سیستمهای قدرت اشاره کرد.  تولید و نیروگاه: این درس یکی از درسهای بسیار جذاب این گرایش است، زیرا برخلاف دیگر درسها، زیاد به مسائل نظری، نمیپردازد و جنبهی بسیار عملی دارد. آشنایی با انواع نیروگاهها (آبی، اتمی، بادی، بخار، . . . ) و همچنین بحث کلی در مورد این نیروگاهها و روشهای کاری آنها از مباحث این درس است.
 رله و حفاظت: یک شبکهی قدرت را باید در مقابل خطرات احتمالی (اتصال کوتاهها) محافظت کرد. از وسایلی که در این مورد استفاده میشود میتوان به رلهها اشاره کرد که بسته به نوع رله به محض ایجاد یک حالت خطا و یا خرابی در شبکه وارد عمل شده، قسمتی از شبکه را جدا میکند.  عایق و فشار قوی: با توجه به تفاوتهای ولتاژهای فشار قوی با ولتاژهای فشار ضعیف، به طور حتم تولید، اندازه گیری و بهره برداری از این ولتاژها تفاوتهای عمده ای با ولتاژهای فشار ضعیف دارد و برای عایق بندی شبکه فشار قوی باید از عایقهای مخصوصی استفاده کرد. فصل نخست این درس به بررسی این مقوله میپردازد. در بخش دوم، انواع تخلیهی الکتریکی، مراحل مختلف آن در عایقها و اثرات مختلف شکست بر عایق مورد بررسی قرار میگیرد.
 ترمودینامیک: شاید اولین سوالی که در مرحلهی اول به ذهن برسد ارتباط این درس با درسهای برق باشد. کاربرد اصلی مطالب این درس مبحث تولید نیروگاه است. زیرا هنگام آشنایی با انواع نیروگاهها (نیروگاه بخار، گازی، اتمیو . . . ) باید اطلاعاتی در مورد سیکل کاری آنها داشته باشیم، پس داشتن اطلاعاتی در مورد ترمودینامیک ضروری است.
 اصول میکروکامپیوتر: درگرایش مخابرات توضیح داده شد. درسهای تخصصی مهندسی برق- کنترل از درسهای پایه و اصلی موثر در مهندسی کنترل میتوان به درسهای مدار، الکترونیک، ریاضی مهندسی، تجزیه و تحلیل سیستم و کنترل خطی اشاره کرد..
 نکات تکمیلی: مانع رشد صنعت الکترونیک و میکروالکترونیک در دنیا نه سرمایه است و نه فن آوری و نه بازار. البته همهی اینها محدودیت ایجاد میکند ولی فعال محدودیت اصلی که اجازه نمیدهد کار از حدی جلوتر برود عبارت است از نیروی کار کیفی.  
کنترل فرآیند تصفیه‌ی نفت در یک پالایشگاه، کنترل عملکرد یک نیروگاه برق، سیستم کنترل ناوبری یک کشتی و یا کنترل تحولات و تغییرات جمعیتی نمونه‌های متنوعی از کاربرد علم کنترل می‌باشد
اگر می بینیم که با این وجود بعضی از فارغ التحصیلان این رشته بیکار هستند، به این دلیل است که این افراد یا فقط در تهران دنبال کار میگردند و یا در دوران تحصیل به جای یادگیری عمیق دروس و در نتیجه، کسب تواناییهای لازم، تنها واحدهای درسی خود را گذراندهاند




مهندسی IT
استفاده ی بهینه از اطلاعات



در هزاره‌ی سوم، فناوری اطلاعات (Information Technology) به عنوان عمده‌ترین محور تحول و توسعه در جهان منظور شده است و دستاوردهای ناشی از آن، آن‌چنان با زندگی مردم عجین گردیده که روی‌گردانی از آن، اختلالی عظیم در جامعه و رفاه و آسایش مردم به وجود می‌آورد. برای مثال، کامپیوتری شدن بسیاری از امور جاری مردم، انجام بسیاری از کارهای روزمره‌ی بانکی با استفاده از اینترنت و شبکه‌های ارتباطی در خانه‌ها و محل کار، آموزش الکترونیکی و مجازی و عدم نیاز به حضور در کلاس‌های درس، توسعه و ترویج تجارت الکترونیکی، از نتایج و دستاوردهای فناوری اطلاعات است؛ عواملی که هرچند در مراحل اولیه‌ی رشد و تکامل قرار دارند، اما در همین حد نیز در رفاه و آسایش انسان نقش بسیار مهمی دارند. از همین رو، امروزه تمامی کشورها در زمینه فناوری اطلاعات و عمومیت بخشیدن به آن در جامعه تلاشی پی‌گیر دارند.
در کشور ما نیز برای تربیت نیروی متخصص و کارآمد در زمینه IT و حرکت سریع در این عرصه، رشته IT در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ارائه می‌شود و در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرد. فناوری اطلاعات یا IT که مخفف Information Technology می‌باشد، رشته‌ای است که تمام رشته‌های دانشگاهی را می‌تواند پوشش دهد. منتها از نظر عملیاتی یک رشته میان رشته‌ای است IT را می‌توان رشته‌ استفاده‌ی بهینه از اطلاعات برای کاربردهای مختلف دانست، یعنی متخصص این رشته باید بتواند اطلاعات را جمع‌آوری، دسته‌بندی و پردازش کرده و به موقع از آن استفاده کند. هسته‌ی اصلی این رشته همان هسته اصلی مهندسی کامپیوتر است، منتها چون یکی از توانمندی‌های اصلی کارشناسی این رشته بهره‌وری به موقع و صحیح از اطلاعات است؛ دانشجوی IT باید دارای اطلاعات جنبی در زمینه‌های مختلف باشد. برای مثال، فردی که می‌خواهد از این تکنولوژی در تجارت الکترونیکی استفاده کند، باید مدیریت بداند. یا فردی که می‌خواهد از IT در آموزش از راه دور بهره ببرد، باید با روش‌های آموزش آشنا باشد.
 
 توانایی‌های لازم: با توجه به ماهیت میان رشته‌ای مهندسی فناوری اطلاعات. دانشجوی این رشته لازم است که به دو مبحث علوم مدیریت و کامپیوتر علاقه‌مند باشد. همچنین باید در ریاضی توانمند بوده و قدرت تجزیه و تحلیل خوبی داشته باشد. زیرا به گفته «الکساندروف»، - ریاضیدان و فیلسوف معاصر شوروی - علم ریاضی کاربرد فراوانی در سایر دانش‌ها، صنعت و در همه‌ی زمینه‌های مربوط به زندگی بشری دارد. برخی از استادان این رشته معتقدند که آزمون این رشته باید به صورت نیمه‌متمرکز برگزار گردد تا علاقمندترین و مستعدترین داوطلبان وارد این رشته شوند؛ داوطلبانی که پیش از ورود به دانشگاه، با کامپیوتر آشنایی داشته و در این زمینه توانمند باشند. 
 موقعیت شغلی در ایران: اینجا یک شهر الکترونیکی است. شهری که آموزش، تفریحات، خرید و فروش و بخش قابل توجهی از ارتباطات آن الکترونیکی می‌باشد. در این شهر، فارغ‌التحصیلان IT حضوری فعال دارند. زیرا از سوار شدن به مترو و تاکسی تا خرید از فروشگاهی که در آن فروشنده‌ای حضور ندارد، به صورت الکترونیکی انجام می‌گیرد. این تصویری از آینده تمامی کشورهای جهان، از جمله کشور ایران است. تصویری که بیانگر وجود فرصت‌های شغلی فراوان برای فارغ‌التحصیل IT است. البته یک مهندسی IT نه تنها در آینده، بلکه در حال حاضر نیز فرصت‌های شغلی فراوانی دارد. برای مثال، در حال حاضر وزارت بازرگانی در پی آن است که سیستم تجارت ایران را مثل کشورهای پیشرفته، الکترونیکی کند. این پروژه بسیار پیچیده است و نیاز به تعداد قابل توجهی متخصص IT دارد. تا جایی که اگر تمامی دانشجویان ما وارد بازار کار شوند، باز هم پاسخگوی نیاز این پروژه و پروژه‌های مشابه نخواهند بود. حتی در کارهایی ساده‌تر مثل مکانیزه شدن سیستم یک اداره، نیاز به متخصص این رشته است. کاری که در بعضی از سازمان‌ها آغاز شده، اما هنوز سیستم هیچ سازمانی به طور کامل مکانیزه نشده است. به عبارت دیگر در حال حاضر همه چیز به سمت IT پیش می‌رود و به همین دلیل فارغ‌التحصیل این رشته اگر توانمند باشد، بیکار نخواهد ماند.
 
 درس‌های این رشته در طول تحصیل: دروس پایه: ریاضی، معادلات دیفرانسیل ، آمار و احتمالات مهندسی، فیزیک ، کارگاه عمومی.
 
 دروس اصلی: ساختمان‌های گسسته ، مبانی کامپیوتر و برنامه‌سازی ، زبان ماشین و برنامه‌نویسی سیستم، ساختمان داده‌ها، مدارهای منطقی، معماری کامپیوتر، برنامه‌سازی پیشرفته ، سیستم‌های عامل، پایگاه داده‌ها، طراحی الگوریتم‌ها، مهندسی نرم‌افزار ، شبکه‌های کامپیوتری، مبانی الکترونیک دیجیتال، هوش مصنوعی، اصول و مبانی مدیریت، مبانی اقتصاد مهندسی، آزمایشگاه شبکه، آزمایشگاه پایگاه داده‌ها، شیوه ارائه‌ی مطالب علمی و فنی، زبان تخصصی، آزمایشگاه سیستم عامل.
 
 دروس تخصصی: مبانی فناوری اطلاعات ، مهندسی فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیکی، مدیریت و کنترل پروژه‌های فناوری اطلاعات ، برنامه‌ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات، آموزش الکترونیکی، محیط‌های چند رسانه‌ای، پروژه‌ فناوری اطلاعات، کارآموزی.
 
اینجا یک شهر الکترونیکی است. شهری که آموزش، تفریحات، خرید و فروش و بخش قابل توجهی از ارتباطات آن الکترونیکی می‌باشد. این تصویری از آینده تمامی کشورهای جهان، از جمله کشور ایران است. تصویری که بیانگر وجود فرصت‌های شغلی فراوان برای فارغ‌التحصیل IT است